Dak gezocht voor varkens

12 december 2014 - Geplaatst in Varkenshuis Rotterdam

We zoeken een dak. Om twee varkens op te houden. Dat bericht heeft heel wat aandacht getrokken. Tijd om te vertellen wat we zoeken en waarom.

Proef: Varkenshuis R’dam

Vorig jaar hebben we een proef gedaan met het houden van twee varkens op een braakliggend terrein op Katendrecht. We wilden graag weten of het mogelijk is om met een groep buren varkens te houden, midden in de stad, op een publieke plek. Dat bleek het geval. De door veel partijen voorspelde problemen bleven uit. De varkens zijn niet ontsnapt, niet gemarteld, er was geen sprake van stankoverlast, er braken geen dierziektes uit. En ook de protesten van moslimgroepen bleven uit. Sterker, de varkens werden geliefd en vertroeteld. De plek werd een levendige, populaire trekpleister voor een breed publiek. Er werd enthousiast afval ingezameld voor de varkens.

Ook werd de ambivalente houding die wij hebben ten opzichte van dieren pijnlijk duidelijk toen ze uiteindelijk naar de slacht gingen. We houden van dieren. En we eten dieren. Varkenshuis maakte zichtbaar wat we normaal gesproken (zeker in de stad, maar ook daarbuiten) niet meer zien: dat het eten van vlees geen triviaal ding is.

Vervolg: Nut van het varken voor de stad?

Op basis van de bevindingen van dit project en de vragen die zijn blijven liggen willen we een vervolgonderzoek doen. Met als centrale vraag: wat zou in brede zin het nut van het varken voor de stad Rotterdam kunnen zijn?

Om dat te kunnen onderzoeken gaan we op zoek naar nieuwe plekken en naar nieuwe manieren van het houden van varkens in de stad. En daarbij vragen wij ons af:

Zoveel daken

Leent de onbenutte restruimte op daken zich bijvoorbeeld voor het kleinschalig houden van varkens? En zo ja, welke ontwerpvragen dienen zich dan aan (denk aan toegankelijkheid, watervoorziening, beschutting, afhekking, vermaak)?

Afval is voer

Kan het houden van varkens bijdragen aan het verkleinen van de afvalberg? Zijn er in de stad interessante gft-stromen die efficiënt aan de varkens gevoerd kunnen worden? We denken aan het afval van restaurants en supermarkten. Logistiek erg interessant als afstand tussen de afvalstroom en de varkens klein is. Bijvoorbeeld omdat de varkens op het dak staan.

Wie zorgt

Zijn er andere groepen denkbaar die voor de varkens zorgen dan buurtbewoners? Het eerste Varkenshuis had een grote groep verzorgers, een groep die elkaar nog niet kende voor aanvang van het project. Wat levert het op als een al bestaande en georganiseerde groep voor de varkens zorgt. Denk aan een school, een instelling, een bedrijf. Kan het ook door een particulier? De slager bijvoorbeeld.

Ontwerp

Wat is er voor nodig om van een plek een goede plek te maken, voor zowel verzorger, bezoeker als varken? Kunnen we een set inrichtingstools en meubels ontwerpen die passen bij de stad en de varkens?

Zorgende varkens

Kan het houden van varkens ook een meerwaarde hebben op plekken waar ook mensen zorg nodig hebben (denk aan zorginstellingen, revalidatiecentra en bejaardentehuizen)?

Altijd biggen

Hoe reageren betrokkenen/stedelingen als direct na de slacht twee nieuwe biggen geplaatst worden? En zou dat een plek kunnen zijn die op de lange termijn bewoond wordt door een zeug wiens biggen op andere plekken elders in de stad komen te staan? Daarvoor zoeken we een plek die langer beschikbaar is.

Financiering

Is het op termijn mogelijk om een varkensproject geheel te financieren met de opbrengst van het vlees, en zo een zichzelf-financierende optie voor de invulling van braakliggende terreinen of groene (bruine) openbare ruimte te ontwikkelen?

Plekken gezocht

In 2015 willen we drie verschillende nieuwe projecten opzetten. Hiervoor zoeken we:

Een toegankelijk dak van minimaal 50 m2, het liefst in de buurt van/bovenop een gft-stroom en potentiële verzorgers.
Eén plek die minimaal 2 jaar beschikbaar is
Een school, bedrijf of zorginstelling in de buurt van een geschikte plek
Een bestaande groene plek (een boomgaard, een stuk van een park, een braakliggend terrein, een strook langs het spoor) waar behoefte is aan levendigheid en die met eenvoudige ingrepen geschikt te maken is.

En misschien zien we iets over het hoofd: wat zou nog meer leuk zijn?

Waarom nou varkens op daken?

Tja, waarom eigenlijk niet? Wij zien vooral kansen:

Varkens zijn leuk! En maken onze daken een stuk levendiger en vrolijker. In plaats van ons af te vragen ‘Waar is Wally’, zoeken wij voortaan naar het varken op foto’s van de Rotterdamse skyline.
Omdat we het ook voor de varkens leuk kunnen maken
Het is een mooi Rotterdams antwoord op de vraag hoe voedselproductie in de stad zou kunnen plaatsvinden.
Er is ruimte te over op de daken in de stad, en voorlopig staan ze niet vol met zonnepanelen.
Het aanleggen van electra- en watervoorziening is eenvoudig door de bestaande infrastructuur in het pand (electra, drinkwater, water voor modderbaden).
De gft-stroom geproduceerd in het pand eronder kan efficiënt worden 'verwerkt'
Via de bestaande hemelwaterafvoer kan het dak goed schoongehouden worden
Daken zijn vaak beperkt toegankelijk, dus rustig (maar misschien daardoor ook een beetje saai voor varkens?)
Beschutting, vermaak en een geschikte vloer maken: dat is een mooie ontwerpuitdaging.
Omdat varkens 'toilet maken' verwachten we dat het schoonhouden van het dak te overzien is.

Ook de belangrijkste uitdaging "Hoe krijg je een slachtrijp varken weer het dak af?" lijkt niet onoverkomelijk. De varkens kunnen op het dak zelf geslacht worden. Maar ook dat is onderdeel van het onderzoek.

En hadden we al gezegd dat varkens dus echt heeel leuk zijn?

Foto Varken op dak door Henk Hartog